بۇگىنگى كۇنى رەسەيدە ءپۋتيننىڭ ابىروي-بەدەلى السىرەپ جاتىر، ۋكراينا مەن دونباسستاعى سوعىس وتى رەسەيلىكتەردى الاڭداتىپ، پۋتيندىك رەجيمگە سەنىمسىزدىك كۇشەيدى. ءتورت جىل بۇرىن نەمەسە 2014 جىلى ۋكراينانىڭ باسىم كوپشىلىگىن باسىپ الۋعا ءپۋتيننىڭ مۇمكىندىگى ەدى، ءبىراق ول «ۋكراينا رەسەيمەن بۇل جانجالعا توتەپ بەرۋگە قاۋقارسىز جانە ابدەن السىرەپ، ءوزى ءوز جەڭىلگەنىن مويىندايدى» دەپ ويلادى. ۋكرايندىقتار «فاشيستەردىڭ» باسشىلىعىمەن «جاساندى» ۇلت بولعاندىقتان، رەسەيدىڭ اگرەسسياسىنا قارسى تۇرۋعا كۇشى بولمادى جانە ءوز مەملەكەتىن ءوزى قۇلاتادى دەپ سەندى. ەندى ۋكرايندىقتار رەسەيدىڭ ىقپالىنان كەتۋگە نيەت ءبىلدىرىپ وتىر. بۇل دەگەنىمىز رەسەي ءۇشىن وتە ءقاۋىپتى، سەبەبى قۇلدىراپ كەتۋى بەك مۇمكىن.

ۋكراينامەن سوعىس بولسا، رەسەي ءۇشىن وڭايعا سوقپايدى. رەسەيلىك قارۋلى كۇشتەرى مەن قارۋ-جاراقتارىنىڭ سانى ۋكرايندىقتارعا قاراعاندا الدەقايدا جوعارى بولعانىمەن، قازىرگى ۋكراين اسكەرى 2014 جىلعى اسكەر ەمەس. ءبارى سول جىلى-اق ۋكراينانىڭ شىعىسىندا قارۋلى اگرەسسيانىڭ باستالۋىمەن وزگەرگەن. ۋكراين اسكەرى سول كەزدە سوعىسقا دايىن ەمەس ەدى. اسكەري باسشىلىق – يانۋكوۆيچپەن بىرگە، ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ باسشىسى، قورعانىس ءمينيسترى لەبەديەۆ. رەسەيگە قاشىپ كەتتى. ۋكراين ارمياسى بارلىق جاعىنان جەتكىلىكسىز بولدى - قوزعالىس جاساۋعا ون تانكتەن تەك ەكەۋى بولعان، قوسالقى بولشەكتەر مەن وتىن بولماعان، قالىپتى اسكەري فورماسى مەن تىلدىق قىزمەت اتىمەن بولعان جوق. 2014 جىلى ۋكراينانىڭ شىعىسىندا قارۋلى كۇشتەردىڭ بولىمدەرى اسكەري تەحنيكا مەن ادامدار جاعىنان ۇلكەن شىعىندارعا ۇشىرادى. 2015 جىلدىڭ باسىنان اياعىنا دەيىن جاڭارتىلعان ۋكراين اسكەرىنىڭ قالىپتاسۋى پروسەسى باستالدى. ۋكراينانىڭ اسكەري بيۋدجەتى بىرنەشە ەسەگە كوبەيدى، اسكەري قۇرامدار مەن سانى قايتا قۇرىلدى، ۋكراين ارميا جاڭا اسكەري تەحنيكامەن تولىقتى، ۋكراين ارمياسى ناتو ۇلگىسى بويىنشا قايتا قۇرىلدى. 2018 جىلدىڭ سوڭىندا ۋكراينا قارۋلى كۇشتەرىندە بىرىككەن اۆتوماتتاندىرىلعان باسقارۋ جۇيەسى ەنگىزىلدى، بۇل اسكەري شابۋىلدارعا جاقسى تويتارىس بەرۋگە جانە ۋكراين اسكەري قىزمەتكەرلەردىڭ شىعىندارىن ەداۋىر قىسقارتۋعا مۇمكىندىك بەردى. حالىقتىق باقىلاۋ جاڭا ۋكراين ارمياسىنىڭ ماڭىزدى ساتتەرىنىڭ ءبىرى بولدى - ەندى ەرىكتىلەر مەن ازاماتتىق بەلسەندىلەر ۋكراينانىڭ قارۋلى كۇشتەرىنىڭ دەرلىك بولىكتەرىنىڭ جاعدايىن قاداعالاپ وتىرادى، ال ءقازىر ۋكراين ارمياسىن توناۋعا مۇلدە مۇمكىندىك جوق. وسىنداي جۇيەلى رەفورمالار (ادەتتە ناقتى اسكەري قاۋىپ-قاتەردەن تۋىنداعان) ۋكراينانىڭ ارمياسىن ەۋروپاداعى ەڭ كۇشتى اسكەرلەردىڭ ءبىرى بولۋعا مۇمكىندىك بەردى. الەمدىك اسكەري ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، 2017 جىلى ۋكراينانىڭ قارۋلى كۇشتەرى الەمدەگى ۇزدىك وتىزدىقتىڭ قاتارىنا كىردى (126 مەملەكەت اراسىندا) جانە ەۋروپاداعى ەڭ كۇشتى اسكەرلەردىڭ وندىعىنا (ناتو ەلدەرىن قوسا العاندا) كىردى.

ۋكراينانىڭ شەكاراسىندا جينالعان 80 مىڭ رەسەيلىك جاۋىنگەر پەن 500 تانكتىڭ ماسشتابتى شابۋىلى ون مىڭداعان بەيبىت ەتنيكالىق ۋكراينالىق جانە رەسەيلىك ازاماتتىڭ، سونىمەن قاتار رەسەيلىك جانە ۋكراينالىق سولداتتاردىڭ ولىمىنە اكەلىپ سوقتى. باتىس ۋكرايناعا كۇشەيتىلگەن قارۋ-جاراق جەتكىزىلدى، رەسەي SWIFT بانك جۇيەسىنەن اجىراتىلدى جانە «Nord Stream-2» گاز قۇبىرىن سالۋدى توقتاتۋ سياقتى قاتاڭ سانكسيالاردى ەنگىزەدى.

سونىمەن، رەسەي ەكونوميكاسى مەن قوعامى ۋكراينامەن بولعان سوعىستا جەڭىسكە قول جەتكىزبەيدى، بىرتە-بىرتە پۋتينگە رەسەيلىك ەليتانىڭ ءوزى قارسى بولادى، ال حالقى پۋتيندىك رەجيمگە نارازىلىق اكسيالارىن كوبەيتەدى. پۋتيندىك رەسەي – تۇراقسىز مەملەكەت ءارى تۇراقسىز قوعام. ونىڭ بيلىك كۇشى – كەڭەسشىلەرىنىڭ، سيلوۆيكتەردىڭ، وليگارحتاردىڭ جانە ۇيىمداسقان قىلمىستىڭ ىشكى شەڭبەرى. وسى توپتاردىڭ ەشقايسىسى پۋتينگە، رەسەيگە مۇددەلى ەمەس. ولار تەك وزدەرىنىڭ يگىلىگىن ويلايدى جانە ەگەر بۇكىل پۋتيندىك جۇيە ولارعا كوپ شىعىن اكەلسە، ولار پۋتيندىك كەمەدەن سەكىرىپ، پىشاقتارىن بۇرىنعى يەسىنە قارسى پايدالانادى. رەسەيدە حالىقتىڭ كوڭىل-كۇيىنىڭ وزگەرۋى شامالى، ويتكەنى، سوڭعى ۋاقىتتاعى نارازىلىقتار سوعان دالەل. ال قىرىمدى ۇزاق مەرزىم ساقتاپ تۇرا المايدى، سەبەبى شىعىنى كوپ. بۇل رەسەي ەكونوميكاسى ءۇشىن دە وتە اۋىر جاعداي. ورىستاردىڭ شىعىس دونباسستى باسىپ العان العاشقى ىنتا-جىگەرى دە السىرەپ كەتتى، ويتكەنى ولار بۇل ايماق ءامياندى تازارتاتىن پايداسىز قۇتقارۋشى دەپ ءتۇسىندى.

ءپۋتيننىڭ اقىلسىزدىعى –پۋتين رەسەيدى ءبىر كەزدەردەگى برەجنيەۆتىڭ سوۆەت وداعى سەكىلدى ۇلكەن قيىندىقتارعا دۋشار ەتىپ وتىر. يننوۆاسيالىق ەكونوميكانىڭ تۇراقسىزدىعى جانە قابىلەتسىزدىگى، ونىڭ مولشەرى اقش-پەن سالىستىرعاندا تەك قانا ۇلەس بولىپ تابىلادى، بەلسەندى جانە ينتەرۆەنسيوندى سىرتقى ساياساتتى قولدامايدى. وسىلايشا، رەسەي سسرو سياقتى، نازىك، ءالسىز جانە شامادان تىس مەملەكەت، بۇل قۇلدىراۋدىڭ ار جاق-بەر جاعى دەگەن ءسوز

پۋتيندىك ساياسات ۋكرايناعا بايلانىستى. مايداندا توڭكەرىسكە الىپ كەلدى، ۋكرايندىقتاردىڭ مۇمكىندىكتەرىن كەڭەيتتى، وزدەرىنىڭ ءبىرتۇتاستىق سەزىمىن نىعايتتى، ۋكراينادا رەفورمالار جاساۋعا ءماجبۇر ەتتى جانە باتىسپەن ينتەگراسياعا ۇمتىلۋعا جول اشتى. قازىرگى ۋكراينا - ءپۋتيننىڭ اقىماق ساياساتىنىڭ كۇتپەگەن ءونىمى. ەگەر رەسەي ۋكرايناعا قارسى سوعىس اشسا، ۋكراينا مىندەتتى تۇردە قارسى شابۋىلدايدى، ال باتىس قاتال جاۋاپ بەرەدى.

كەرىمسال جۇباتقانوۆ، قازاق-ورىس حالىقارالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دوسەنتى، تاريح عىلىمنىڭ كانديداتى